قلعه ها در شهر تون
عطا ملک جوینی در تاریخ جهانگشای دربارهٔ این قلعه میگوید:
از ۷۰ دژی که در قهستان قرار داشت، وسیعترین و عظیمترین آنها در ۵ هزار گزی جنوب غربی شهر تون باشد. اسماعیلیان، قلعهٔ نظامی خود را در بالای این کوه ساخته بودند که در بلندترین نقطه دشت تون واقع شده و از تمام جهات بر منطقه مشرف است. موقعیت این قلعه بهگونهای است که از سه جهت به پرتگاههایی منتهی میشود و تنها راه دسترسی به قلعه از طریق تنگهای است که در جنوبی غربی کوه، که شیب کمتری دارد، قرار گرفتهاست.درزمان حال اگر از جاده ی فردوس به طرف شهر آیسک در حرکت باشیم در سمت راست جاده رشته کوهی قرار دارد(همین تصویر موجود ) به فاصله ی حدود سه کیلومتر از کنار جاده که بلند ترین قله ی کوه آن همین قلعه ی اسماعیلیه است
این قلعه در ۶ حصار مختلف ساخته شده و مرکز فرماندهی در طبقه ششم و در نوک قلعه قرار دارد. طبقات دیگر آن دارای دروازههای ورودی از جهات مختلف، محل نگهداری آذوقه، اسلحهخانه، اصطبل، آب انبار، برج و بارو و حمام و تالارها و سربازخانه هستند.ارتفاع برجها حدود ۵ متر بوده و تمام آنها به کمک سنگهای لاشه و ملات گچ و ساروج ساخته شدهاند.این قلعه دارای تونلی آجری است که به قلعه دختر ، یکی دیگر از قلعههای تاریخی اسماعیلیان، متصل است و این راه زیرزمینی این دو قلعه را به وسیله یک راه زیرزمینی دیگر به وسط شهر تاریخی تون متصل میکند. در داخل این تونل زیرزمینی که پس از زمینلرزهٔ سال ۱۳۴۷ کشف شد، اجساد بسیاری از مردگان یافت شد که در کنار هم در داخل این تونل چیده شده و دارای کفنهایی با آثار اسلامی و آیات قرآن بودند.
- قلعه حسن آباد(قلعه دختر) :
قلعه حسنآباد، معروف به قلعه دختر، قلعهای بهجای مانده از اسماعیلیان و مربوط به سدههای پنجم و ششم هجری قمری است که در ۸ کیلومتری شمال غرب فردوس این قلعه بر بالای کوهی ساخته شدهاست که اهالی روستای حسنآباد آن را قلعه دختر مینامند. این قلعه، دارای چند حصارسنگی است و در آن آثاری از حمام و برج و بارو و میخهای بزرگ آهنی مشاهده میشود. این قلعه دارای تونلی آجری است که به کوه قلعه، یکی دیگر از قلعههای تاریخی اسماعیلیان، متصل است و این راه زیرزمینی این دو قلعه را به وسیله یک راه زیرزمینی دیگر به وسط شهر تاریخی تون متصل میکند.