ا از حدود دو قرن پیش همان سالها ی(1200 هجری شمسی )این دو شخصیت که در باره ی شان سخن گفته شد و دیگرانی از بزرگان و مردانی درست کار و اندیشمند مانند میرزا محمد (پدر میرزایحیی) و شخصیت مذهبی مورد احترام مردم(آخوند ملا عبد الصمد ) و انسان هایی فدا کار و دارای خصلت پهلوانی مانند علی پهلوان قویدل که در باره اش داستان هایی اسطوره ای بیان کرده اند ... جزین تا همین زمان در همه ی زمینه های مختلف دارای ارزش های انسانی و اجتماعی و اقتصادی درخ شان بوده است ... در همه ی مواردی که اشاره شد سخن گفته شده و یا در ادامه سخن خواهیم گفت ...اما دو قرن پیش مجموعه ی سرزمین ما که در محاصره ی کوه ها از چهار جهت قرار دارد موقعیت اقتصادی آن به واسطه ی بازرگان معروف در سا ل های (1200 هجری شمسی )به واسطه ی نسخه های خطی زیبایی که در اختیار هست بسیار سر سبز و آبادان واز جهات دیگر درخشان بوده است و فراتر از همسایگان جنوب مثل نیگنان و بشرویه و شرق مانند تون و بیرجند ( دروازه و حتی محله ی جنوب شرقی جزین به محله ی بیرجند ی ها معروف بوده است ) و شمال مانند بجستان و گناباد محصولات کشاورزی این ولایت (به فراتر از آنها ) نیز صادر می شده است در زمینه ی فرهنگی همان گونه که یاد کردیم آخوند ملا عبد الصمد یک تحصیل کرده ی حوزوی در سطح بالا بود فرزند میرزا محمد که در باره اش گفتیم (میرزا یحیی ) تحصیلات در مشهد داشت ...فرزند آقا سید علی (آقا سید نعمت الله) که خودش فرزند آقا میر عطا بود (آقا سید نعمت الله ) تحصیل کرده ی مشهد مقدس بودودیگرانی که از آنها سخن گفتیم ... اما بازرگان (حاج سید مهدی ) معروف به (چهل خر ) یک فرزند پسر (آقا سید عبدالله )و یک دختر که به همسری (امیر مرتضی قلی بیگ )از فردوس یا ( تون ) سابق در آمده بود ( که درباره ی آن سخن گفته شد ) ( نسخه های خط ی زیبایی وجود دارد آقا سید عبد الله فرزند آقا سید مهدی هم سه دختر به نام های (بی بی فاطمه و بی بی گوهر و بی بی ساره داشت که به ترتیب به ازدواج (بی بی فاطمه با ابراهیم آقا فرزند آخوند ملا فتحعلی ) (بی بی گوهر با آقا سید هاشم بهنام ) و (بی بی ساره با آقاسید علی فرزند آقا میر عطا ) در آمدند در نسخه خطی زیبای ازدواج این مورد آخر که پدر بزرگ و مادر بزرگ (پدر و مادر )این جانب هم هستند نکات زیبایی وجود دارد (یک صد و پنجاه سال قبل ) ابراهیم آقا انسانی بسیار با احساس بود و طبعی شاعرانه داشت و سروده هایی هر چند اندک از ایشان باقی مانده است ... ساختمان مکتب خانه ی پدرابراهیم آقا فرزند آخوند ملا فتحعلی ( مستند ) ( آخوند ملا فتحعلی ) و محل سکونت را در بخشهای گذشته آورده ام (همین تصویر ) و ادامه نسل فرزندانش را اگر صلاح بود بیان خواهد شد (آقا سید هاشم بهنام شوهر بی بی گوهر در جزین به کار خیاطی مشغول بود و بعد ها به تهران مهاجرت کرد آقا سید علی شوهر بی بی ساره هم به کار کشاورزی اشتغال داشت هر چند که عمر آقا سید علی بسیار کوتاه بود و فرزندانش (بی بی کلثوم آقا سید نعمت الله بی بی خدیجه آقا سیدکاظم آقا و آقا سید مهدی را در کودکی تنها گذاشت و از دنیا رفت در تصویر ( پایین ) عکس باقی ماند ه ی از بادگیر منزل وایوان منزل آقا سید عبدالله فرزند آقا سید مهدی تاجر و بازرگان سال های (1200 هجری شمسی ) راکه حدود دویست سال قدمت دارد آورده ام .. . و چه زیبا و ارزشمند خواهذ بودکه قسمت فوقانی این بادگیر مورد تعمیر و باز سازی قرار بگیرد قبل از اینکه این ایوان و منزل وآثار با ارزش آن خراب شود ....