علم وفرهنگ و آموزش )جزین

(گزین (علم ودانش ... مدنیت ...

   باغ و بنفشه و سمن بوی ندارد ای صبا            غالیه ای  بساز از  آن  طره  ی مشک  بوی   او              خدایش رحمت کناد  آخوند ملا فتحعلی از شخصیت های درس خوانده ای بود که در سالهای یک هزار دویست سی هجری قمری به بعد در گزین و در بنایی که تصویر آن در این متن دیده میشود سکونت داشته است  و در همین محل نیز مکتب خانه ... که تا سال های بعد یعنی حدود سال یک هزار و سیصد هجری شمسی فرزندش آخوند ملا اکبر  مکتب خانه داشته است ... اکنون پس از حدود یک قرن ونیم بنا به این شکل باقی مانده است نگاهی عمیق ومتفکرانه به این بنا که اکنون در کنار خیابان مرکز دهستان و بالاتر از مسجد قدیمی دهستان گزین قرار دارد (با توجه به امکانات آن دوران )میتواند ما را به رونق کسب علم و همچنین توان بالای آبادی در امکانات شهری  آگاه کند در این روستای با صفا که اکنون یک دهستان گسترده است  در تبادل ارزاق نیز شهره بوده است وجود قنات بزرگ وپر آب آبادی وامکانات گسترده ی کشاورزی  در پایین دست  شهر و بازرگان مشهور آبادی یعنی (حاج سید مهدی )در سالهای یک هزار ودویست و پنجاه هجری شمسی و فرزند ایشان (حاج سید عبدالله)...در آن دوران تنها وسیله ی ایاب وذهاب مردم اسب و شتر والاغ بوده است و (حاج سید مهدی )در تجارت خود برای کالا ها از چهل اسب والاغ بهره می برده است ...( لازم به توضیح است که از زمان به حکومت رسیدن رضا خان پهلوی (نام خانوادگی )رواج ورسمیت یافت  که نام خانوادگی فرزندان سخصیت های فوق موجود است و در آینده به آنها اشاره خواهد شد...