شرق شهر تون و دروازه ی طبس

قدیم ترین راه ورود به شهر تون ازطرف طبس که وارد می شویم   همان دروازه ای باید باشد که ناصر خسرو در حدود هفت قرن پیش از این   وصف کرده است از جهت طبس که به تون وارد می شویم دیوار های قلعه شهر  بلند و باشکوه دیده می شود  که شاید همان حصار هایی باشد که بعد ها ملک محمود سیستانی هم در باز سازی آن نقش داشته است هنوز که هنوز است آثار دیوار های بلند آن دوران در همان نزدیکی دیده می شودکه به تناوب به طرف بالاو در راستای همین را ه به چشم می خورد دو برج بزرگ وبلند در دو طرف دروازه ورودی قرار داشته است  که اکنون فقط در تصویر هوایی سال های قبل از زلزله می توان مشاهده کرد  وایوان ورودی به داخل شهر  که بعد از گذر از برج ها و دیوار های بلند قلعه بیش از چند صد متر راه تا مسجد و حوض سیدی راه نیست این کوچه ویا راه که از ورودی بعد از این دو برج بلند آغاز میشود به  میدان گاهی بزرگ که  در باره ی حوض و کتیبه ی ایوان آن سخن گفته شد می رسد  و این میدان گاهی جلو مسجد و حوض روزگاری صاحب شکوه و ارزش بوده است شبستان بزرگ مسجد سیدی با شش سقف گنبدی  و حوض و باد گیر بالای شبستان به آبادانی و شکوه این محله شاهد است مجموعه ی محله ی سادات شهر تون  اینجا مرکزیت داشته است  درخت های سایه گستر و دکان هایی که نیازهای مردم را جواب گو بوده است در همین راستاودر جهت شرق شهر به طرف شمال کوچه بزرگ و  پهن ادامه داردو درهمین میدان گاهی یک راه هم به طرف مرکز شهر تون است آب بلده از حدود چهار فرسخ بالا تر همین حوض سیدی را و آب انباری در پایین تر را  آب می کرده است   این کوچه در همین سمت شرق  شهر تون  به طرف شمال راهی طولانی دارد که در سر راه خود به مجموعه یی می رسد که حمام کوشک و مسجد کوشک و آب انبار هنوز که هنوز است خود نمایی می کند و آن طرف تراز این مجموعه   با فاصله ی کمی   دروازه ی قاین را به طرف شرق دارد ولی این کوچه به طرف شمال ادامه دارد و بالا تر حسینیه ی کرگوان یا همان عنبری وکمی بالا تر مسجد میرزا شریف یا همان خانه ی عبد القادر تونی کلانتر شهر تون در اواخر حکومت صفویه می با شد ...ادامه دارد